انکودر تجهیزی برای تشخیص پارامترهای حرکتی مانند زاویه چرخش، سرعت، مسافت، جهت و موقعیت است که در ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی روی موتور یا عملگر چرخشی نصب می‌شود. انکودر در خانواده سنسورها قرار می‌گیرد، زیرا حرکت مکانیکی (چرخشی یا خطی) را به یک سیگنال الکتریکی تبدیل کرده و فیدبکِ پارامترهای حرکتی (سرعت، مسافت، جهت و …) را به واحد کنترل‌کننده مانند PLC می‌فرستند. PLC، بعد از بررسی فیدبک‌ها، فرمان‌های لازم را به عملگرها ارسال می‌کند.
در صنعت امروزه تشخیص و کنترل دقیق حرکت به‌خصوص در سرعت‌های بالا، حائز اهمیت است. بسیاری از تولیدات، وابسته به اندازه‌گیریِ دقیقِ جهت حرکت، موقعیت شی، مقدار جابه‌جایی، سرعت حرکت، شمارش تعداد آن‌ها و غیره هستند، که تشخیص این موارد، توسط انسان کاری بسیار سخت و زمانبر یا غیرممکن است. بنابراین از بین هزاران سنسوری که در صنعت وجود دارد، انکودرها روانه بازار شدند تا بتوانند، زاویه چرخش، فاصله جابه‌جایی، سرعت چرخش و هر آنچه مربوط به حرکت (motion) است را تشخیص دهند.
انکودر در ساختمان خود دارای قسمت‌های مختلفی است که با دقت بسیار بالایی، پارامترهای حرکتی را تشخیص می‌دهند. این اجزا عبارتند از:
۱- بدنه ۲- منبع نور ۳- دیسک کدگذاری شده ۴- فوتودیتکتور یا آشکارساز ۵- برد الکترونیکی ۶- شفت
